تالاب‌هاي آذربايجان‌غربي؛ پناهگاه پرندگان مهاجر در بحران درياچه اروميه

طبيعت چهارفصل در آذربايجان غربي جذب کننده رنگين کماني از پرندگان با تنوع و تعدد فراوان است که موجب شده تا حتي در پاييز و زمستان هم طبيعت گردي در اين منطقه جلوه‌اي خاص داشته باشد.
اين استان با 40 تالاب فصلي و دائمي همواره هم داراي زمينه گردشگري براي مردم محلي و مسافران است و هم ميزباني خوب براي پرندگان بومي و مهاجر محسوب مي‌شود.
واقع شدن در کريدور مهاجرتي پرندگاني که با سرد شدن هوا از عرض‌هاي شمالي به اين منطقه مي‌آيند و چند روزي ميهمان طبيعت استاني مي‌شوند از مزيت‌هاي مهم زيست محيطي و طبيعت اين نقطه در شمال‌غرب ايران است.
از طرفي امنيت و آرامش اولين و مهمترين هديه مردم استان براي پرندگان مهاجر در غرب کشور است که اين روزها به دليل تغييرات اقليمي شايد در کمتر نقطه‌اي از ايران بتوان براي آن مصدقي پيدا کرد.
امسال هم به مانند سال‌هاي قبل صدها پرنده، تالاب‌هاي اين استان از جمله سولدوز، کاني برازان و بخش‌هايي از درياچه اروميه را براي عبور در فصل پاييز و استراحتي موقت انتخاب کرده‌اند که اين امر همچنان تا پايان پاييز ادامه دارد.
60 درصد پرندگان آذربايجان‌غربي مهاجر هستند
مديرکل حفاظت محيط زيست آذربايجان غربي در اين‌باره گفت: 60 درصد از پرندگان شناسايي شده در تالاب‌ها و زيستگاه‌هاي استان مهاجر هستند.
حجت جباري با يادآوري اينکه 310 گونه پرنده در استان شناسايي شده که از اين تعداد 200 گونه آن مهاجر هستند، ادامه داد: انواع اردک‌ها، پرندگان شکاري، غازها و درناها اين روزها مهمان آذربايجان‌غربي هستند.
وي با بيان اينکه آذربايجان‌غربي در کريدور مهاجرتي پرندگان واقع شده است، اضافه کرد: اغلب اين پرندگان شامل غاز خاکستري، انقوت، کفچه نوک، انواع آبچليک، انواع خوتکا، انواع کشيم جزو گونه‌هايي هستند که در اين فصل مهاجرت مي‌کنند.
جباري گفت: با توجه به شرايط اقليمي استان اين پرندگان تا زماني که شرايط آب و هوايي اجازه دهد، زمستان را در تالاب‌هاي استان سپري مي‌کنند و با شروع اسفند و يا اواخر زمستان به تدريج به زيستگاه‌هاي اصلي خود باز مي‌گردند.
تالاب‌هاي اقماري درياچه اروميه پذيراي پرندگان مهاجر
رييس اداره حيات وحش اداره کل حفاظت محيط زيست آذربايجان غربي نيز در اين باره گفت: ماندگاري پرندگان در تالاب‌ها و حاشيه آنها بستگي به شرايط دارد و روزهاي آينده و بارندگي اين شرايط را رقم مي‌زند.
اميد يوسفي اظهار اميدواري کرد که در صورت مساعد بودن آب و هوا و بارندگي‌هاي مطلوب انتظار مي‌رود پرندگان بيشتري به استان مهاجرت کنند؛ چرا که آب و هوا و امنيت غذايي مهمترين شاخص براي مهاجرت و حضور اين جانداران در استان است.وي در پاسخ به اينکه آيا مي‌شود تعداد پرندگان مهاجر را تخمين زد، اظهار کرد: ارائه آماري از تعداد پرندگان مهاجر در حال حاضر ممکن نيست و بايد منتظر سرشماري زمستانه پرندگان بود.
ميزباني تالاب‌هاي اقماري پارک ملي درياچه اروميه از پرندگان مهاجر
درياچه اروميه دومين درياچه شور جهان و بزرگترين آبگير آسياي غربي از شمال به جنوب کشيده شده و در حد فاصل دو استان آذربايجان شرقي و غربي واقع شده است.
خشک شدن اين پهنه آبي با پنج هزار و 700 کيلومتر وسعت از سه دهه گذشته آغاز شد و امسال ديگر چيزي از اين زيست بوم باقي نمانده است.
پرواز دسته‌ جمعي فلامينگوها، پليکان‌ها، تنجه‌ها و کاکايييها در اين درياچه از بديع‌ترين ديدني‌هاي طبيعت ايران بود که با خشک شدن درياچه اروميه به تدريج در حال از بين رفتن است.
در سال‌هاي گذشته به دليل بارش کم نزولات جوي و افزايش سموم فاضلابي در اين نقطه پرندگاني بسياري نيز تلف شده‌اند.
همچنين در سال‌هاي پر آبي درياچه اروميه که عمق آب در ضلع جنوبي آن و بخش‌هايي از جاده شهيد کلانتري به 2 متر هم مي‌رسيد سالانه امکان مشاهده تا 15 هزار بال پرنده وجود داشت. اما امسال شرايط بسيار متفاوت است و به ندرت در بخش‌هايي از جاده شهيد کلانتري و قسمتي که فاضلاب شهرک‌هاي صنعتي تخليه مي‌شود، شايد بتوان ده‌ها پرنده در يک تالاب مصنوعي بسيار کوچک ديد که بسيار غمبار و آزار دهنده است.
رييس پارک ملي درياچه اروميه گفت: در سال‌هاي پر آبي درياچه سالانه صدها هزار بال انواع پرندگان به اين مکان مهاجرت مي‌کردند ولي امسال ديگر خبري از هيچ پرنده اي نيست.
بهزاد شيرپنجه با تاييد مشاهدات خبرنگار در زمينه حضور تعدادي اندک از پرندگان مهاجر در قسمتي از درياچه اروميه که با پساب‌ها پر شده، افزود: هم اکنون در مصب رودخانه‌ها به علت نداشتن آب، پرنده‌اي هم مشاهده نمي‌شود.
وي با اشاره به اينکه در سال‌هاي پرآبي درياچه اغلب پرندگان آبزي و کنار آبزي اولويت اولشان درياچه اروميه بود، ادامه مي‌دهد: اين روزها درياچه اولويت پرندگان مهاجر نيست چرا که هيچ آب و غذايي در بستر خود براي پرندگان ندارد.
رييس پارک ملي درياچه اروميه با بيان اينکه آرتميا عمده‌ترين غذاي اين گونه‌هاست، افزود: هم اکنون پرندگان مهاجر در تالاب‌هاي اقماري فرود مي‌آيند و از ريز مغذي‌هاي موجود در تالاب‌ها تغذيه مي‌کنند.
به گفته شيرپنجه، انواع غازها، فلامينگو ها، اردکها، آنقوت و تنجه، درنا از پرندگان مهاجري بودند که هر ساله پاييز به پارک ملي درياچه اروميه مي‌آمدند ولي امسال ترجيح داده‌اند تا در تالاب‌هاي اقماري از جمله کاني برازان، حسنلو، سولدوز و برخي تالاب‌هاي شمالي استان فرود بيايند.
به گزارش امانت به نقل ازايرنا ،سالانه بيش از 15 هزار انواع پرندگان در درياچه اروميه زمستان گذراني مي‌کردند ولي اين روزها با خشک شدن اين زيست بوم ديگر خبري از اين پرندگان نيست و اغلب تالاب‌هاي شمال و جنوب پذيراي پرندگان هستند. همچنين از مجموع بيش از 300 گونه پرنده شناسايي شده در آذربايجان غربي 200 گونه مهاجر هستند.