چطور تغيير فصل مي‌تواند بر روح و روان ما تأثير بگذارد

اين وضعيت که به‌نام »افسردگي فصلي« شناخته مي‌شود، به‌ويژه در روزهاي کوتاه‌تر و هواي سردتر پاييزي شدت مي‌يابد. يک روانپزشک برجسته، به بررسي علل و راه‌هاي مقابله با اين نوع افسردگي پرداخته است.
افسردگي پاييزي يا همان افسردگي فصلي، يکي از اختلالات رواني است که معمولاً با تغيير فصل، به‌ويژه در فصل پاييز، بروز پيدا مي‌کند. اين نوع افسردگي به‌ويژه با کاهش ساعات روز و کمبود نور طبيعي بيشتر مشاهده مي‌شود. دکتر جمال شمس، روانپزشک و عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، به تشريح دلايل بروز اين اختلال در برخي افراد پرداخت و به راه‌هاي مقابله با آن اشاره کرد.
تغييرات فصلي و تأثير بر خلق‌وخو
دکتر شمس توضيح داد که در برخي از فصول سال، به دلايل نامعلوم، خلق‌وخو و انرژي افراد تغيير مي‌کند. اين تغييرات به‌ويژه در فصل پاييز و با کاهش نور خورشيد شديدتر مي‌شود. نور خورشيد و تأثير آن بر ساعت بيولوژيکي بدن، که تنظيم‌کننده ترشح هورمون‌ها است، به‌طور مستقيم بر خلق و خو، خواب و حتي سطح انرژي فرد اثر مي‌گذارد. به گفته وي، افرادي که در فصل پاييز دچار افسردگي مي‌شوند، با دريافت نور بيشتر مي‌توانند از اين حالت رهايي يابند.
افسردگي فصلي؛ فقط مختص پاييز نيست
هرچند فصل پاييز بيشترين تأثير را در بروز افسردگي فصلي دارد، اما در فصل بهار نيز تغييرات خلق‌وخو ممکن است به‌وجود آيد. دکتر شمس تأکيد کرد که اين تغييرات به‌ويژه در افرادي که به اختلال دوقطبي مبتلا هستند، شدت پيدا مي‌کند. در اين اختلال، افراد ممکن است در فصل بهار به حالت شيدايي و مانيا دچار شوند که با انرژي بيش‌ازحد، شادي افراطي و بي‌قراري همراه است.
نشانه‌ها و علائم افسردگي فصلي
افسردگي فصلي علائمي مشابه افسردگي مزمن دارد؛ از جمله کاهش انرژي، مشکلات خواب، کاهش تمرکز، تغييرات در اشتها و کاهش ميل جنسي. با اين حال، ويژگي خاص افسردگي فصلي اين است که در يک زمان خاص از سال، به‌ويژه با شروع پاييز، به‌شدت بروز مي‌کند.
درمان افسردگي فصلي
دکتر شمس در ادامه به روش‌هاي درمان اين اختلال اشاره کرد. به‌گفته وي، نور درماني، داروهاي ضد افسردگي و مشاوره از جمله راه‌هاي مؤثر در درمان افسردگي فصلي هستند. در بسياري از موارد، افرادي که به اين نوع افسردگي مبتلا هستند، با افزايش دريافت نور طبيعي يا درمان‌هاي پزشکي مي‌توانند علائم خود را کاهش دهند. براي افرادي که به اختلال دوقطبي مبتلا هستند، توجه به زمان و نوع درمان از جمله نور درماني و داروهاي ضد افسردگي بسيار مهم است.
پيشگيري و اهميت تشخيص به‌موقع
دکتر شمس تأکيد کرد که اگر افسردگي فصلي به‌موقع تشخيص داده شود و درمان‌هاي مناسب در زمان صحيح آغاز گردد، مي‌توان از بروز مشکلات جدي‌تر و پيچيده‌تر در آينده جلوگيري کرد. به همين دليل، افراد بايد توجه ويژه‌اي به تغييرات خلق‌وخو و علائم خود در فصول خاص داشته باشند و در صورت لزوم، از مشاوره و درمان‌هاي پزشکي بهره بگيرند.
به گزارش امانت به نقل از مهر،در نهايت، آگاهي از علائم و نشانه‌هاي افسردگي فصلي و اقدام به‌موقع براي درمان مي‌تواند به بهبود کيفيت زندگي افراد و پيشگيري از عواقب آن کمک کند.