گروه گزارش: سالهاست سياستگذاران درباره خطر پيري جمعيت هشدار ميدهند؛ اما در دل همين هشدارها، واقعيتي پنهان است که کمتر به آن گوش سپردهايم: ترس. ترسي آرام و مداوم که در ذهن زنان و مردان جوان ريشه دوانده؛ ترس از آيندهاي نامطمئن، از هزينههاي سنگين زندگي، از نداشتن امنيت شغلي و از دنيايي که گاهي بهجاي اميد، اضطراب ميکارد.
روياهاي مادري در دل بسياري از زنان هنوز زنده است، اما گاه در جدال با واقعيتهاي اقتصادي و اجتماعي رنگ ميبازد به همين دليل در اين گزارش پاي حرف چند بانوي جوان نشستيم که ميان خواستن و نتوانستن، ميان عشق به فرزند و هراس از آينده، دستوپا ميزنند.
سحر، 32 ساله، کارمند بخش خصوصي، درباره تمايل خود به فرزندآوري گفت:هفت سال از ازدواجم ميگذرد. از همان ابتدا دوست داشتم بچهدار شويم، اما هيچوقت شرايط مناسب فراهم نشد.
او افزود: همسرم مهندس است اما با وجود دو شيفت کاري، درآمدمان تنها کفاف اجاره خانه و اقساط ماشين را ميدهد. وقتي به آخر ماه ميرسيم و ميبينم موجودي حسابمان تقريباً تمام شده، با خودم فکر ميکنم چطور ميتوانم مسئوليت يک فرزند را هم بر عهده بگيرم؟
اين بانوي جوان ادامه داد: بهنظر من مادري فقط به دنيا آوردن فرزند نيست؛ بايد بتواني آرامش و آيندهاي مطمئن براي او فراهم کني. گاهي در مهمانيها وقتي بچههاي ديگران را ميبينم، دلم ميخواهد مادر شوم، اما بلافاصله صدايي در ذهنم ميگويد: اگر نتوانستي آيندهاش را بسازي، چه ميشود؟! مينا، 28 ساله، معلم دبستان، نيز از دغدغههاي خود براي فرزندآوري گفت:من هر روز با بچهها سر و کار دارم. صداي خنده و شيطنتشان، حتي دعواهايشان، باعث ميشود حس کنم زندگي جريان دارد. اما وقتي از مدرسه برميگردم، وارد دنياي ديگري ميشوم؛ اجاره خانه، گراني، اقساط وام... همه چيز واقعيتر از آن است که بتوان ناديده گرفت.
او ادامه داد: با همسرم چند بار درباره بچهدار شدن صحبت کرديم، اما هر بار به اين نتيجه رسيديم که فعلاً زمانش نيست. نگرانم فرزندم در شرايطي بزرگ شود که خودمان هنوز از نظر مالي و روحي سرپا نيستيم. گاهي از خودم ميپرسم: ترس من خودخواهي است يا عقلانيت؟ شايد هر دو، چون واقعاً دوست دارم مادر شوم، اما نه به هر قيمتي.
الهام، 35 ساله، شاغل در يک شرکت الکترونيکي، نيز در اين باره گفت:وقتي سي ساله شدم، شرايط ازدواج برايم فراهم شد. از همان ابتدا تصميم گرفتيم يکي دو سال صبر کنيم تا وضعيت ماليمان بهتر شود و بعد بچهدار شويم. اما هر سال که گذشت، اوضاع سختتر شد؛ تورم بالا رفت، قيمت مسکن چند برابر شد و من هم چند بار در آستانه از دست دادن شغلم قرار گرفتم.
او افزود: حالا پنج سال گذشته و تازه متوجه ميشوم شايد بيش از اندازه صبر کردهام. دلم ميخواهد مادر شوم، اما هنوز نميتوانم با اطمينان بگويم آمادهام. بهنظر ميرسد اين روزها، براي بسياري از زنان، تصميم براي مادري حتي بزرگتر و دشوارتر از تصميم ازدواج شده است.
مشوق هاي قانوني جواني جمعيت عملياتي شوند
حجت الاسلام والمسلمين سيد مهدي قريشي، نماينده ولي فقيه در آذربايجان غربي و امام جمعه اروميه در خطبههاي نماز جمعه افزود: متأسفانه وضعيت ما از جهت جواني جمعيت وضعيت خوبي نيست و اگر ما به همين روال پيش برويم، بعد از مدتي رشد جمعيت در کشور ما صفر خواهد شد. وي ادامه داد: اکنون وقت شعار دادن و داد و بيداد راه انداختن نيست و به جاي آن، مسؤولان ما بايد به وعدهها عمل کنند.
امام جمعه اروميه اظهار کرد: در کشورهاي ديگر براي حل مشکل پيري جمعيت، مشوقهاي بسيار قوي قرار دادهاند و اين مسئله را حل کردهاند. در کشور ما به مشوقهايي که مجلس تصويب کرده، متأسفانه آنگونه که بايد عمل نميشود.قريشي تصريح کرد: در خصوص عملياتي شدن مشوقها دولت، مسئولان و مجلس بايد جديت به خرج دهند که در غير اينصورت اين مسئله جبرانناپذير است.
نماينده ولي فقيه در استان گفت: 60 درصد کشورهاي جهان، اين سياستهاي جامعهمحور را دارند و برخي از اين کشورها ? درصد از درآمد ناخالص توليد ملي را اختصاص به اين امر داده اند تا جامعه را حفظ کنند و جمعيت را رشد بدهند. مسئولان بايد اين مشکل را حل کنند.وي با بيان اينکه مقام معظم رهبري در مورد هيچ مسئلهاي همانند پيري جمعيت، اينگونه نگراني نشان ندادهاند، افزود: شعار دادن، داد و بيداد راه انداختنهاي دروغين ديگر کافي است. اصل قضيه اين است که واقعاً در جامعه به مشوقها واقعاً عمل کنند.
افزايش جمعيت بايد مورد توجه قرار گيرد
رسول مقابلي، سرپرست معاونت سياسي و اجتماعي استانداري آذربايجانغربي و فرماندار اروميه در جلسه ستاد جواني جمعيت و خانواده آذربايجانغربي با بيان اينکه اقتصاد نقش محوري در تحقق مقوله جواني جمعيت و فرزندآوري دارد، گفت: در بحث جمعيت مسائل اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و همچنين بخشهاي مختلف ديگر تاثيرگذار بوده و ميتوانند در عملي شدن موضوع جواني جمعيت نقش آفرين باشد.
وي همچنين خاطرنشان کرد: امروز افزايش جمعيت بايد مورد توجه قرار گيرد؛ زيرا کشوري که از نيروي انساني توانمند بيبهره باشد، نميتواند در عرصههاي مختلف فرهنگي و اجتماعي حرفي براي گفتن داشته باشد.
سرپرست معاونت سياسي و اجتماعي استانداري آذربايجانغربي با بيان اينکه قدرت جامعه براساس جمعيت سنجيده ميشود، افزود: جامعهاي که از نيروي انساني قوي و بالا برخوردار باشد، بدون ترديد از قدرت کافي هم بهرهمند خواهد شد.
مقابلي همچنين اقتصاد را در مقوله جواني جمعيت، فرزندآوري و ازدواج دخيل دانسته و اضافه کرد: اگر وضعيت اقتصادي در اقشار کم درآمد جامعه مطلوب باشد، بدون ترديد سن ازدواج کاهش مييابد و خانوادهها رغبت بيشتري به ازدواج فرزندانشان نشان ميدهند.
فرماندار اروميه در ادامه افزود: موضوع معيشت، فشار اقتصادي و اضطراب ناشي از آن که بر خانوادهها وارد ميشود، بر مقوله جواني جمعيت تاثيرگذار است و مي تواند نتايج مختلفي داشته باشد.
لزوم توجه به مباحث فرهنگي در جواني جمعيت
سرپرست معاونت سياسي و اجتماعي استانداري آذربايجانغربي مباحث فرهنگي را نيز از جمله عوامل تاثيرگذار بر مساله جمعيت دانسته و يادآور شد: چه بسا در مناطق روستايي فرزند مجبور است پس از فوت پدر مسئوليت زيادي را به دوش کشيده و متحمل هزينههايي شود.مقابلي همچنين افزود: سرمايهگذاري در استان از مهمترين اقداماتي است که علاوه بر توسعه، باعث ايجاد اشتغال شده و در نتيجه زمينه تشکيل خانواده و فرزندآوري را فراهم کند.
وي در ادامه بر ضرورت تغيير روش براي جلب مشارکت سرمايهگذاري تاکيد کرد و گفت: بايد به اين باور برسيم که نتايج سرمايهگذاري به فرزندان و خانوادههايمان بازخواهد گشت.سرپرست معاونت سياسي و اجتماعي استانداري آذربايجانغربي به اعطاي زمين به افراد در مناطق محروم روستايي نيز اشاره کرد و افزود: نبايد از اعطاي زمين به قشر مستضعف خودداري شود و مانع تراشي در برابر آن صورت گيرد.
مقابلي همچنين تصريح کرد: براي تحقق مقوله جواني جمعيت در مناطق روستايي و محروم، بايد جديتر عمل کرده و به جاي مانع تراشي مسير براي آنان هموار شود.وي افزود: وظيفه دستگاهها و گروههاي مختلف دولتي و غيردولتي است که در اين زمينه تلاش کنند و براساس وظايفي که براي آنان تعريف شده، عمل کنند.
موانع ازدواج جوانان بايد از بين برود
نير الهامي، مديرکل امور بانوان استانداري آذربايجان غربي نيز در نشست خبري با اصحاب رسانه با بيان اينکه براي عبور از بحران جمعيت بايد مسير اجراي قوانين جمعيت تسهيل يابد و موانع ازدواج جوانان از بين برود، تصريح کرد: دغدغه ما هوشيارسازي و همراه کردن نخبگان جامعه در بحث جواني جمعيت است.
مديرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداري آذربايجانغربي، با اشاره به اينکه اقدامات بسيار مطلوبي در زمينه سياستگذاري و برنامهريزي جمعيتي انجام پذيرفته است،اظهار کرد: بايد قبول کرد که در ابتداي مسير هستيم و بايد تلاشهاي مجدانه بيشتري داشته باشيم و براي اجرايي کردن اين تلاشها بايد در سطوح مردمي و همچنين، سطوح مديران و نخبگان، فعاليتهايي چشم گيري وجود داشته باشد.
وي، با اشاره به اينکه مسئله اقتصادي در فرزندآوري بسيار مهم است، بيان کرد: اين در حالي است که ثروتآفريني و جواني جمعيت دو بال پيشرفت کشور به شمار رفته و مشکل اساسي 20 ساله آينده کشور بحث ثروتآفريني خواهد بود؛ بنابراين براي اين مسئله نياز به نيروي جواني است که با ابتکار و خلاقيت خود به ثروتآفريني در مملکت اقدام کند.
نقش تاثيرگذار عوامل اقتصادي در فرزندآوري
علي نژاد، روانشناس و مدرس دانشگاه با اشاره به اينکه در زمان فعلي ميتوان گفت شرايط اقتصادي نقش مهمي در فرزند آوري دارد، اما دليل اصلي نيست، افزود: دولت مي تواند با سياست گذاريهاي مناسب، ارائه تسهيلات و خدمات از جمله اعطاي تسهيلات بانکي، اجراي سياست هاي کلي جمعيت زوجين را تشويق به فرزند آوري بيشتر کند.اين مدرس دانشگاه با اشاره به اينکه خانواده مهمترين کانون اجتماع بشر بوده و سنگ بناي هرجامعه اي است، اظهار کرد: در گذر زمان دگرگونيهايي در الگوهاي فرزند پروري به وجود آمده و سبک زندگي خانوادهها را تغيير داده است.
وي با اشاره به اينکه اگر سيستم کنترل جمعيت با برنامهريزي درست انجام نشود عواقب منفي به دنبال خواهد داشت، تصريح کرد: کاهش جمعيت و پيش رفتن جامعه به سمت سالخوردگي از عواقب نداشتن فرزند در جامعه است.
به گزارش امانت به نقل از ايسنا؛ فرزندآوري فقط يک تصميم شخصي نيست؛ بازتابي از احساس امنيت، اميد و اعتماد به آينده در جامعه است. تا زماني که خانوادهها درگير دغدغههاي مالي، شغلي و روانياند، هر قانون و مشوقي هم ممکن است اثر محدودي داشته باشد.براي حفظ جواني جمعيت، بايد روياهاي مادري را از زير سايه ترس بيرون کشيد؛ با اطمينان از شغل، مسکن، حمايت از مادران شاغل و فرهنگي که به جاي سرزنش، درک و همراهي کند.