امانت- همزمان با آغاز فصل خواب زمستانی خفاشها، فعالیتهای غارنوردی و اکتشاف در آذربایجانغربی بهطور موقت محدود شد. این اقدام در قالب پویش ملی «کلاهها روی زمین» و با هدف جلوگیری از برهمزدن دوره استراحت و چرخه زیستی این گونههای ارزشمند انجام میشود.
آذربایجانغربی بهدلیل موقعیت توپوگرافی ویژه و قرارگیری در تلاقی سه واحد زمینساختی زاگرس، البرز و فلات مرکزی، از مهمترین مناطق کوهستانی کشور محسوب میشود.
تنوع ارتفاعی استان از ۶۰۰ تا ۳۶۰۰ متر موجب ایجاد زیستگاههای متنوعی از مناطق دشتی و تالابی تا زیستگاههای کوهستانی و صخرهای شده است. همین شرایط، این استان را به یکی از زیستگاههای مهم گونههای مختلف خفاش در ایران تبدیل کرده و تاکنون ۱۵ گونه خفاش در آن شناسایی شده که برخی از آنها در فهرست گونههای در معرض خطر انقراض قرار دارند.
با سرد شدن هوا و رسیدن به آستانه زمستان، خفاشها برای خواب زمستانی به غارهای تاریک و نسبتاً گرم پناه میبرند. هر گونه مزاحمت، نور یا صدا در این دوره، انرژی محدود بدن این جانور را مصرف کرده و میتواند به مرگومیر گسترده در جمعیت آنها منجر شود؛ موضوعی که ضرورت توقف موقت غارنوردی را دوچندان کرده است.
حجت جباری، مدیرکل حفاظت محیطزیست آذربایجانغربی در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: فصل خواب زمستانی یکی از حساسترین دورههای زندگی خفاشهاست. در این دوره، فعالیت متابولیک بدن آنها به حداقل میرسد و هرگونه بیدار شدن ناگهانی باعث مصرف شدید انرژی و در بسیاری موارد منجر به مرگ جانور میشود. به همین دلیل از ۲۰ آبان تا پایان فصل زمستان، ورود به غارهای زیستگاهی خفاشها باید به حداقل برسد یا متوقف شود.
وی با اشاره به اهمیت اکولوژیک خفاشها افزود: خفاشها نقش بسیار مهمی در کنترل آفات کشاورزی، گردهافشانی و پراکنش دانهها دارند. حفاظت از این گونهها، حفاظت از تعادل اکوسیستم و حتی امنیت غذایی است.
جباری درباره پراکنش زیستگاههای این گونه در استان اظهار کرد: غار علیشیخ خوی و غار اشکوتان از زیستگاههای بسیار مهم خفاشها در استان هستند و حساسیت ورود به این غارها در فصل خواب زمستانی بسیار بالاست.